‘Ou te Tatalo Ia E Siva (Vaega 2)

By Fa’aliliu e Maiava 10 June 2016, 12:00AM

Toe mafaufau tasi lava…I le tausaga e 1972, na fa’asalalau ai e le Tusi – Life magazine – se tala i sa’iliga ma mea sa naunau le ali’i logologoa o John Goddard e fa’atino.

A’o 15 ona tausaga, na fa’alogo ai i le tina-o-lona-tina o talanoa fa’anoanoa fa’apea: “Ana iloa lava ‘ou te faia le mea lena a’o la’iitiiti…” O le taimi lava lea, na manatu ai John, e le mana’o ia iai ni fa’aletonu i lona olaga, nofo loa tusitusi ma fa’amauina ona mana’oga ma fa’amoemoega e 127, o mea e fai i lona olaga.  

E 10 vaitafe ‘ese’ese na mana’o e o’o iai ma mauga e 17 na te fia a’ea. Na mana’o ia na faitauina atoa le Tusi Pa’ia, le Lolomi-fefiloi – Encyclopedia Britannica, ma tusitusiga uma a Shakespeare, o Plato, Aristotle ma isi tusitala logologoa i le lalolagi. Na avea ma tamā, e to’alima lana fanau).

I tulaga tau-galuega, na mana’o ia avea o se foma’i, o se ‘ave-va’alele ma galue fo’i fa’aMisionare.

E ā, e foliga e faigata? E aulia ane i le 47 o ona tausaga, ua ‘ausia le 103 o fa’amoemoega e 127 sa fa’ananau e fa’atino! 

Atonu e le tele fa’apena ni ou fa’amoemoega e pei o John Goddard. O le mea moni, afai e leai ni ou fa’amoemoega i lou olaga atoa, e mautinoa lava e leai se agaga-naunau ia te ‘Oe e fa’aosofia ai e ala ma tu i luga i taeao uma ma le-maua ai fo’i se fiafiaga i le fa’ai’uga o aso ta’itasi – ae ‘aua fo’i la, le taimi e ‘uma ai le ola a Le Ali’i. 

Peita’i, o le soifua manuia ma ola fiafia, e le na o le ‘ausia o fa’amoemoega ma so’o se mea e fa’ananau ia fa’atino. O le tusi lenei na tusia e se ‘olomatua e 83 tausaga mo sana uo.

“La’u Uo-pele Peta, ua tele ina na o le faitau-tusi a ua la’ititi taimi e tapena ai le fale. Ua fiafia lava e va’ava’ai i fafo e aunoa ma le veleina o vao i le togala’au. Ua tele atu taimi e fa’atasi ai ma lo’u aiga ma a’u uo…

E ‘ofu lava ‘ou lavalava ‘ou te fiafia iai i aso ta’itasi. Afai lava e aoga, e taumafai lava e fa’atino nei.

 ‘Ou te iloa ana silafia uma e tagata, o le lalolagi nei e le tumau, atonu ua latou fa’amaopoopo o latou aiga ma uo, e aofia ai ma latou sa tatau ona fa’ato’ese ma fa’amagalo iai ona o mea-leaga ma mea-fa’atiga sa latou fai iai. Lea ua ‘ou faia nei mea aupito taua na, e pei o le fa’ailoa so’o atu i lo’u to’alua ma o’u matua, lo’u alofa tele ia latou. O lo’o taumafai malosi fo’i e ‘aua le faia se mea e taofia ai le ‘ata’ata ma maua ai le fiafia i aso uma o lo matou ola.

O taeao uma lava, e fa’amanatu ai pea i lo’u mafaufau, le matagofie o le ola. O aso ta’itasi, o minute ta’itasi ma so’o se manava lava ‘ou te manavaina, o mea-alofa uma ia a Le Ali’i. Atonu o le Ola e le pei o se pati a’o se fa’afiafiaga, peita’i e mafai lava ona tatou sisiva ma ola fiafia i le soifuaga matagofie ua Ia ‘aumai.” 

Ae a Lau Susuga? E le ono tatalo i Le e To’atasi na foafoaina ‘Oe ma le ola, ia pulea atoa e Ia lou soifua i aso uma? E na o Ia lava e maua ai le fesoasoani e toe fuata’ina ai ‘Oe ma a’u mo le ola matagofie na Ia saunia mo nei e o’o i le fa’avavau pe a mavae le lalolagi o tatou o iai. Toe mafaufau tasi lava…                                

By Fa’aliliu e Maiava 10 June 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>