Peritomeina o fanau: Taugofie ae ono oti ai se tagata?

15 February 2016, 12:00AM

Ripotia e Vatapuia Maiava 

Fa’aliliu e Maiava

 

O le tala i se ali’i a’oga-fa’aFoma’i lea sa faia ta’otoga (peritome) e aunoa se fa’atagana a le Matagaluega o le Soifua Maloloina, ua lagalagā ai le mau fa’amatalaga ae maise le tele o fesili, pe mafua lava i se a ona mo’omia e tagata le ‘au’aunaga a sia ali’i.

Po ua taugata ‘ea le faia o ia ta’otoga o fanau i Samoa nei?

Po o le leai ea o ni avanoa o foma’i e tatipi ai fanau a le atunu’u?

Pe ua fa’avalea fo’i e se tamaititi-a’oga le to’atele o matua Samoa na te faia tipiga a latou fanau?  

E $70.00 e totogi i le foma’i-fa’ata’ita’i lea e tipi ai le tamaititi e to’atasi.

Ae na ta’ua e le Pule Lagolago mo le Soifua Maloloina Lautele, o Tagaloa Dr. Robert Thomsen e fa’apea, o taugofie mamao atu le totogi mo le faia o ia ta’otoga o fanau i le Matagaluega o le Soifua Maloloina, pe a fa’atusatusa atu i atunu’u i fafo.

“O le tau-maulalo masani lava e $150.00 mo le tamaititi e to’atasi e le fa’ailogaina se matua. E matua taugofie atu pe a fua i le $1,000.00 pe sili atu fo’i, e faia ai i atunu’u i fafo,” o le fa’aaliga lea a Tagaloa. 

Na ta’ua fo’i, o le totogi mo isi ‘au’aunaga fa’aSoifua Maloloina uma, ua mae’a lava ona fa’amamaina e le malo e o’o atu i le 80 pasene ae 95 pasene mo gasegase e a’afia i fa’ama’i le-pipisi.   

O le tulaga i le fa’aavanoaina o foma’i mo afio’aga ma alalafaga i tua e mamao-‘ese mai le falema’i-‘autu i Moto’otua, na ta’ua e Tagaloa, e le o se fa’afitaulia lea.

“O vaiaso ta’itasi uma e asiasi atu ai Foma’i i Falema’i Fa’aItumalo i tua, mo le faia o ta’otoga ma togafitiga, e le gata i Upolu nei ae fa’apea fo’i Savai’i.”

“Lona uiga, o lo’o maua pea avanoa o le atunu’u i nofoaga i tua, i foma’i i vaiaso uma.” 

“O lo’o iai lava le faitalia a aiga e va’ai ai foma’i-fa’apitoa  (tuto’atasi) pe talosaga mai fo’i e ala mai Falema’i Fa’aItumalo i aso o asiasiaga a foma’i, pe o-sa’o lava iai i foma’i pe a asiasi atu.”

Afai la e le o le tau o ‘au’aunaga fa’aFoma’I po’o le le-avanoa fo’i o foma’i i nisi nofoaga, lona uiga, ua fa’avalea e le tamaititi-a’oga lea le to’atele o matua.

Na ta’ua e Tagaloa, o lo’o fa’amaoniga o se foma’i ua fa’atagaina fa’aleTulafono mo ta’otoga, o lo’o matua malamalama lelei ma manino.  

 “E fa’asalalauina e le Matagaluega o le Soifua Maloloina suafa o foma’i ua  fa’amatu’uina iai tusi-fa’amaonia i nusipepa i tausaga uma. E le gata i lea, e mafai lava ona fa’ao’o mai ni fa’asea i le Matagaluega pe a fesiligia se tasi po’o nisi fo’i,” o le fa’aaliga lea a Tagaloa.

“E tofu fo’i foma’i ma Pepa Fa’amaoni (laiti e tu’u i taga o ‘ofu) e fa’amaonia ai, o latou tonu ia mo so’o se mata’upu tau-foma’i.”

Sa fa’amalamalama mai fo’i tulaga e ao ona fesiligia ai se tasi e le o se foma’i ua resitalaina fa’aleTulafono. 

“O le peritomeina o fanau o se ta’otoga e faia ma le fa’aeteete aua a iai se fa’aletonu, e ono tele se a’afiaga ma e ono uma ai se soifua o se tamaititi.”  

 “O le mafuaga tonu lena e na o foma’i fa’apitoa lava ua resitalaina, e mafai ona fa’atinoina lea gaioiga, ae le mafai lava e so’o se tasi ona faia; e le faia e se tausima’i po’o se tamaititi-a’oga fo’i.”

O se tala mai Leoleo, e le’i molia lava le tama-a’oga lea talu ai, e leai nisi na avatua ni tagi po’o ni fa’asea, o tagata uma na fa’ata’ita’i ai periperiga a le ali’i lea. 

15 February 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>