O le mea tatou te faia i le asŏ e taua tele mo taeao

By Mata'afa Keni Lesa 18 August 2016, 12:00AM

O loo faatali mai se lumana’i manuia mo i latou ia ua tapena mo lea tulaga. Ma talu ai o le asŏ-o loo ona umia le ki mo taeao, e tatau ona tatou fuafuaina le ituaiga o lumana’i tatou te manaomia mo a tatou fanau-ina ia ‘aua ai nei o latou tutupu a’e i totonu o le mativa ma le loto faananau e mata’utia. Ua matou faailoa atu lenei itu ma le iloa lelei e faapea o le le mafai ona faatino lea tulaga e na o le tasi lava lona uiga-o loo tatou fuafuaina se mea e leai se aoga mo a tatou fanau. O lona uiga-o se lumana’i lea e leai se tasi na te manaomia.

I se tasi faaupuga, o le fuaitau e tatau ona mafaufau i ai e amata atu i le taimi nei se’ia aulia iēluā-o le tofi tuu-faasolo. O le a le tofi tuu-faasolo tatou te manana’o e tuu atu ia tatou tupulaga talavou o aso nei pe afai ua umi se taimi talu ona tatou tuua le lalolagi nei? 

I le avea ma atunuu, o le fuafuaina o le ituaiga o lumana’i tatou te manaomia, ta’ita’iga lelei –e matua taua tele. O Taitai lelei, matou te talitonu, latou te una’ia le faamoemoe. Latou te faia ia mautinoa e faapea o i latou o i latou o le latou vaaiga ua aoaoina lelei, malu puipuia ma ua tuuina atu i ai le malosi e ola ai i ni olaga fiafia. 

O le itu e sili ona taua-latou te tauivi ina ia mautinoa o le galuega o loo latou faia-o le a manatua ea, ae le faapea ona o le taunuuga lelei ua na faia i aso nei, ae faapea foi taeao. O Ta’ita’i lauiloa latou te tausia foi upu o le alofa, silasila mamao, tausiga, mea moni, loto faamagalo, faapalepale ma le alofa. O le tulaga mautinoa, o le tausisia o nei upu, o le faiga lenei tatou te manana’o ia manatua ai pea tatou. O ai na te le manaomia se tofi tuufaasolo? 

E anoano foi upu e tatau ona faailoa atu e uiga i le tofi tuu-faasolo e una’ia ai tupulaga o a taeao. Ioe-e tatau ona tatou aoaoina, faailoa atu ma faa-totogaina i latou e faafeagai ai ma lu’itau o taeao ina ia le faate’ia ai i latou ma taunuu ai i le malaia o le le mafai ona latou faia o se mea. 

A tilotilo i le lalolagi i aso nei, o loo i ai se tulaga malaia i soo se nofoaga. O tamaoaiga o le lalolagi ua tauivi. O le siosiomaga ua matua faaleagaina talu ai le faatautala o le tagata ma le le popoi. Ae o le itu leaga e faapea o taitai o le lalolagi e folia mai ua le gafatia e o latou mafaufau pe faapefea ona fo’ia ia faafitauli. O le pogai lea ua latou tua ai i le ta’u o igoa, taaloga faavalevalea tau polokiki ma le anoano o upu ma tala e ‘alo i ai ae o loo faaauau pea le tulaga pagatia o tagata o loo i lalo o le latou vaaiga. O le mea moni e faapea i le tele lava o itu-a avea le tulei ma una’i, ona tanu loa lea e ta’ita’i o aso nei mataupu autu-i lalo o le kapeta ae tulai mai ma faamatalaga e ‘alo i ai e faamaonia ai lo latou i ai ma le pogai ua latou faamaumauina ai alamanuia a tagata. E taatele foi lenei tulaga i totonu o atunuu e latalata mai ma mamao atu. Ma o le taunuuga? Ia, matou te le tau faailoa atu lea tulga. Ua uma ona outou silasila i le tulaga faa-tama’ia e pogai mai ai. 

Ae faapefea Samoa? O le a se mea lelei ua fai e le ta’ita’iga o aso nei-i lenei atunuu? O le a se tofi tuu-faasolo o le a latou tuu atu ia tatou fanau? 

I lenei la taimi, e lelei ona tatou faailoa atu le mea moni e faapea i le avea ma atunuu-e mamao le ala na tatou uia. E le mafai ona teena le mea moni e faapea o ta’ita’i o aso ua alu ma le taimi nei-sa latou faatinoina se galuega tele tau le atiina a’e o lenei atunuu ititi ua tatou faaigoaina o lo tatou aiga. Ona o lea tulaga e tatau ai ona tatou faafetaia e o’o i le faavavau. I le tele lava o nofoaga mo se faata’ita’iga, ua tu’i e Samoa ma faaauau pea ona fusu i luga atu o lona mamafa. O le to’afilemu tautele ma le tulaga maopoopo tau upufai-i se taimi a’o anoano faalavelave latalata mai ma mamao atu-o loo i ai matāti’a e tatau ai ona tatou matua mitamita ai.  

Ae tatau foi ona tatou faamaoni ia i tatou lava. E anoano isi mea e mafai ona tatou faia i se tulaga lelei. E faigata ona fulitu i le lagona e faapea ua uma ona tatou faia se laasaga e tasi i luma ma le tele o la’a i tua. O lea o le a tatou taunuu ai i le fesili:pe mafai faapefea e se atunuu ona toe se’e i tua ae o lea ua na faia se “tulaga auiluma”?  

Ia, e faigofie lava le tali. Silasila la i na fale mananaia tetele o loo i totonu o le Taulaga o Apia e avea ma faata’ita’iga. Mo fale tetele ta’itasi uma ua fausia, ia faapena ai fo’i ona ‘a’e i luga le tatou aitalafu i fafo. Ma e tusa ai ma le mea ua faailoa mai ia i tatou, o lea fuainumera ua aga’i mai nei i totonu o le tele e lua piliona talā.

Tama’ita’i e ma alii, o lea tupe e tatau ona toe totogi. Ma o le a la lau mate?  E le totogiina i lenei vaitaimi o le soifuaga. O lona uiga, o lau fanau, o la’u fanau, o a latou fana ma fanau a latou fanau –o le a latou tauaveina lenei avega mamafa i le tele o tausaga e amata atu nei. O se tofi fuu-faasolo lea tatou te mananao e tu’u? 

Ae faapefea o tatou eleele taugata? 

E tusa ai ma le Malo, o tatou eleele faale-aganuu o loo puipuia. Ua lelei tele lena, a ‘ea?  Ae lelei ona matou faapea atu o se feagaiga tau lisi e 99 tausaga faaopoopo i ai ma le isi 99, o ai e soifua i lena taimi umi? O lona uiga-o auga-tupulaga uma o nisi o aiga o le a leai se mea latou te mafai ona fai i lea fasi fanua faapitoa. Ma o lea tulaga-e tusa ai ma lou matou manatu-e tutusa lelei lava lona leaga ma le matua le mafai ona toe maua mai. O le a la le aoga o le i si o se fanua e le mafai e o’o i le faavavau ona e pa’i i ai? O se tofi tuu-faasolo lea tatou te manana’o e tu’u? 

Ae faapefea ni galuega? O le mea moni lava e uiga i lenei mataupu faaitoa-o se mea lilo lea o loo leaga ona teu. Ua leai lava ni galuega. O le pogai lea ua tua ai o tatou tagata e avea ma tagata e faatau atu oloa i luga o ala tetele, tagata aisi ma tagata gaoi i nisi o itu-talu ai-ua leai lava se isi avanoa.  Ua lolofi mai tagata mai fafo i lo tatou atunuu, ua latou pulea faleoloa ma fale’aiga ma o le toatele o tatou tagata i aso nei ua avea ma tagata pologa i totonu o lo latou lava atunuu? O se tofi tuu-faasolo lena tatou te manana’o e tu’u? Ma ona soso’o ai lea ma le mataupu faatiga o sauaga i totonu o aiga. O lea matou te talanoa atu e uiga i le faaaoga sese e le muta o fafine ma tamaiti. E mafai faapefea ona tupu lea mea i totonu o se atunuu Kerisiano lea e lolotu tagata i Aso Sa uma? A tatou mafaufau i ai, aisea ua manatu ai nisi o tatou alii ua aoaoina –o se mea tonu le faaaoga sese o latou ta’ito’alua? 

Tatou te le tau vaai mamao. I totonu o tatou aiga i aso nei, tatou te pupuni mata o a tatou fanau mai se vaaiga tau feasogiga i luga o le Televise ae tatou te faataga i latou e matamata i se ata mo na o Tagata Matutua. E na o se ata o sala ese ai ma le fiafia e se tasi tagata le ulu o le isi tagata. O se tofi tuu-faasolo lea tatou te manana’o e tuu? 

By Mata'afa Keni Lesa 18 August 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>