Falepuipui se ali’i ona o le gaoi ma le talepe fale

By Deidre Tautua-Fanene 20 February 2018, 12:00AM

Ua falepuipui nei se ali’i mo le tolu tausaga ma le fitu masina ina ua fa’amaonia ai ana soligatufono o le gaoi ma le talepe fale.

O le fa’asalaga o lea taule’ale’a sa tu’uina atu e le Fa’amasino Sili, Afioga i a Patu tiavasue Falefatu Sapolu.

O lenei ali’i e mai le afioaga o Lotoso’a, Saleimoa, ma o le tama’ita’i loia ia Fuifui Ioane sa tula’i mo le itu a leoleo mai le Ofisa o le Loia Sili.

E tasi le moliaga o le talepe fale ma o le fa’asalaga maualuga e 10 tausaga e nofo sala ai i le falepuipui, ma le moliaga e tasi o le gaoi o le fa’asalaga maualuga e fitu tausaga e nofo sala ai i le falepuipui.

O lenei mataupu sa fofogaina muamua i le aso 16 Oketopa, 2017 ma sa tele ni taimi sa tolopoina ai ona o le manaoga o le ua molia e fai sana loia.

Mulimuli ane sa talosaga lenei ali’i mo se loia e totogi e le malo ae peita’i sa te’ena e le resitara lana talosga.

O lea sa ia toe talosaga ai i le fa’amasinoga mo se loia e totogi lava e ia, ma o le mafuaaga lea sa toe tolopoina ai lea mataupu i le Aso Gafua 22 Iamuari, 2018 mo le ua molia e sailia ai sana loia e totogi lava e ia.

Ae peita’i i lea lava aso sa toe suia ai le tali a Leasuasu ma ia ioeina ai loa moliaga e fa’asaga ia te ia.

E tusa ai ma le to laulauga ale itu a leoleo sa mafai ona fofogaina e le Fa’amasino Sili; 

I le Aso 29 setema, 2017, pe tusa o le lua i le vaveao, sa alu ai Leasuasu i le fale o le o lo’o tagi, to ese le uaea mata o lo’o kava ai le fa’amalama, ma ia ulufale loa e aunoa ma se fa’atagana i totonu o lenei fale.

Sa ia aveesea ai ni meatotino mai lenei fale ma se tinoitupe e $500.

O le tauaofaiga o meatotino na aveeseina mai lenei soligatulfono aofia ai ma le tinoitupe e $10,820.

Sa ta’ua e le o lo’o molia i le ofisa o fa’anofova’ava’ai sa ia alu i le falema’i mo ana siaku i le Aso Faraile ma sa ia fetaui ai ma se tasi o ana uo ma valaaulia ai loa ia e lana uo lea la te o i lona fale i Vaoala.

“A’o i ai le ua molia i le fale o lana uo, sa laua inuina ai se fagu malosi e ta’u o le Jim Beam pe tusa lea o le ta o le 8 i lea po seia o’o atu i le ta o le 11 i le po lava lea.

“O i sa faiatu ai loa le uo a le ua molia i le ua molia e late o i le fale o le latou tuaoi o lo’o i le isi itu auala e aumai ai sesi laua fagu malosi e inu.

“Ina ua la taunu’u mai i le fale o le tuaoi poo le na tagi sa la aveese ai le uaea mata o lo’o kava ai le fa’amalama ma o i sa alu ai loa le ua molia i totonu o le fale.

“Sa ia su’esu’e auiliili lelei le fale ae na te le’i mauaina se fagu malosi.

“O le taimi lea sa ia ulufale ai loa i totonu o le potu moe o le na tagi ma lona to’alua a’o momoe i laua ma ia aveesea mai ai loa nei meatotino ma le tinoitupe lea o lo’o fesiligia.”

Sa ta’ua e le fa’amasino sili o meatotino uma lava lea sa aveesea e le ua molia sa mafai ona toe fa’afo’i uma se’i vagana ai le tinoitupe e lei toe mafai ona toe mauaina.

O Leasuasu, ua 42 ona tausaga ma e i ai ona moliaga muamua.

“O se tagata ua masani i le falepuipui mai le tausaga e 1990 ona o solitulafono lava fa’apenei o le talepe fale ma le gaoi.”

Ta’ua e Patu e talia e le fa’amasinoga le fa’amatalaga a le itu a leoleo e uiga i lea taule’ale’a ua fai i le tulaga lea i lona solitulafono so’o.

E tusa ai ma fa’amaumauga ale ofisa o fa’anofo va’ava’ai   o le ua molia nei sa agavaa o ia i le palola i le tausaga e 2014 ma le 2015 ae peita’i sa te’ena e le komiti o palola lana talosaga ona o le tulaga lea i lona toe solia o le tulafono a’o i ai i lalo o le va’ava’aiga a leoleo.

Sa tuai ona ioeina e le o lo’o molia ona moliaga.

Sa ta’ua e Patu o le itu e ogaoga ai lenei soligatulafono ona o le tauaofai o meatotino sa aveeseina ma le tinoitupe sa ia gaoia.

O lenei soligatulfono e aofia ai lona osofaia lea o le fale o le na tagi a’o momoe i laua ma lona to’alua.

O le itu e ogaoga ai lea soligatulafono ona o le o lo’o molia ua fai ma ana masani le gaoi ma le talepe fale ma ua tele foi taimi ua molia ai.

E tatau ona saogalemu le mamalu o le atunuu mai nei ituaiga tagata fa’apea.

By Deidre Tautua-Fanene 20 February 2018, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>