O LE TALA I LE FUATAU A LE USO MAI FITI IA VAEA I SAMOA

27 May 2016, 12:00AM

Tapena ma Tuufaatasi e Fuimaono Na’oia Faasavalu Touli F. Tupua mo le Samoa Observer

O Aloiva’afulu ma Tauaputuputu,  o Aioufitunu, Tauatigiulu ma lo la tuafafine o Apaula, o le fanau lea a le Tuifiti na si’i mai lo latou fuatau i le alii o Vaea. Ona o mai lea i lo latou vaatele lava i Samoa nei.

Ona si’i lea o le taumuli o lo latou vaa i Safune e tuaoi ma Toamua, ‘ae ave le taumua ua si’i i Mulinuu. Ona alu ifo lea o le tina o Vaea e lama. Ona sulusulu atu lea o le lama a le olomatua, vaai atu o le va’a, toe sulu atu foi o le va’a, ua le mafai ai ona alu i le a’au, na o le pa’a ma le papata na maua i lana lama. Ona toe fo’i lea o le olomatua i uta ma ua alu atu ta’u ia Vaea. Ua o’o i le isi itupo, ona alu ane lea o Vaea ua avane le vaa i uta ma faati’eti’e i luga o le uluulu la’au, ae o loo momoe gase lava le ‘auva’a.

Ona o’o lea i le isi itupo, ona vala’au atu lea o Aloivaafulu ia Tauatigiulu: Asu le liu o le va’a o taeao le aso tau. Ona tago lea o si tama, ua tātā le va’a. Ona asu a’e lea o le suāliu ma sasa’a i lalo, ae faalogo atu le tama, e le o pa’ū le sualiu i le sami, ae pei e taulaumea i lalo. 

Ona malama lea o le taeao, ona tu lea o Vaea i luga ma fai atu: Oi alii, o fea na outou o i ai? A ua leai se isi e tautala. Ona fai atu lea o Vaea: ‘o le a ‘ou fasiotia uma lava outou!.

Ona fai atu lea o Aloivaafulu-‘faamolemole lau Afioga ia matou ola, ae avatu lo matou tuafafine lea e fai ma o matou togiola. Ona nonofo ai lea o Vaea ma Apaula. Ona to lea o Apaula. Ona sauni lea o tama ma lo latou tuafafine e toe fo’i e fanau i Fiti. 

Ona fai lea o le mavaega a Vaea: Funa e, ia e vaai mai i le ma’a lenei o le a ‘ou tu atu ai. Ia e faaigoa ai si a ta tama pe a fanau. Ona alu loa lea o le va’a, ae tu pea Vaea i luga o le ma’a e igoa o Tuisavalalo. Ua o’o le vaa i le matafaga, ona fanau lea o Apa’ula i le sami ma ua o ane i’a fe’ai ua faafailele le tama. 

Ona tupu lea o le tama ma ua matua, ae le alu lava i se fale e nofo ai, ae nofo lava i le sami; o lana fe’au e fai i aso uma lava, o le faase’e. Ona o’o lea i le tasi aso, ua faalogo mai le ‘au-uso, o ususū atu Tuiosavalalo.

Ona alu ane lea o le fe’au i le tina o le tama, e avatu le tama e fono ai le ‘ava. Ona alu lea o lona tina, ua tagi i le matafaga ma faapea lana tagi: Tuiosavalalo e, inā e galu tuu ia; ma le galu ua lē fatia. Afai ae fati mai se galu, ia e fati sina; ua ta masalo ua alofaina. Ae afai e fati mai se galu, ae fati toto, ona ta masalo lea ua e malolo. 

Ona fati toto mai lea o le galu ma ua se’e ane i le tama. Ona fai atu lea o le tama-O le a ‘ea funa e? Tali le tina: O le fe’au na sau nei, fai mai e avatu oe e fono a’i le ‘ava. Ona tagi lea o le tama:-Oi le masina e o fe’e tetele; se’i suluia ane ai Vaitele: Taufaapu’e ma le Magele-o Vaiafe’ai ma Mutiatele; Apa’ula ma outou i sele; ae ola ita o si tagata ese.”

Ona ave loa lea o le tama, ua fasi, a ua poloa’i atu le tina ia Tauatigiulu-“Se a fasi si a’u tama-ia tapa lava i le ulu. Ona e sau ai lea ia te a’u ma le ulu. Ona fasi lea o le tama, tapa atu loa lea o le tama o Tauatigiulu”’Aumai alii le ulu ma a’u. Ona sau lea o le tama, aumai le ulu ia Apaula. Ona sau lea o Apaula ia Vaea ona o le la tama ua ‘ai e ona tuagane.

Sau le fafine, ua toe o le ulu o Vaea, ae ua liu eleele uma le tino o Vaea. Ona fai atu lea o Vaea-Talofa e ua sau Apaula ua tautua; ua leaga ua toe o le ulu o Vaea. Ae sau ia ina alu i Savaii i lo’u uso o Vaatausili e lavea’i oe mai ou fili. Ona o lea o Apaula ma Vaatausili i Fiti; ona faasaga lea o Vaatausili ua fasi uma le uso.”

27 May 2016, 12:00AM
Samoa Observer

Upgrade to Premium

Subscribe to
Samoa Observer Online

Enjoy unlimited access to all our articles on any device + free trial to e-Edition. You can cancel anytime.

>